HoREA kiến nghị điều tra xã hội học khi thu hồi đất

Theo HoREA, thực hiện công tác điều tra xã hội học sẽ giúp cho cơ quan Nhà nước nắm tâm tư, nguyện vọng của người có đất bị thu hồi, giúp cho việc thực hiện công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được sát thực tế và phù hợp với nhu cầu của người dân

Theo HoREA, trong những năm qua, khi Nhà nước thu hồi đất, thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tại một số dự án đã xảy ra một số vấn đề. Nổi cộm như: người dân không dự họp thông báo thu hồi đất; không hợp tác trong quá trình đo đạc, kiểm đếm; không nhận tiền bồi thường, hỗ trợ; không bàn giao đất thu hồi; không chấp hành quyết định của cơ quan có thẩm quyền. Bên cạnh đó cũng có trường hợp khiếu kiện, thậm chí dẫn đến khiếu kiện gay gắt, đông người, kéo dài, tiềm ẩn yếu tố gây bất ổn xã hội. Có nhiều trường hợp không nhận nền nhà hoặc nhà tái định cư dẫn đến dư thừa.

Một trong những nguyên nhân là thiếu công tác điều tra xã hội học và chất lượng các cuộc họp trực tiếp với người dân trong khu vực có đất thu hồi không cao, chưa phản ánh đầy đủ nhu cầu, tâm tư, nguyện vọng, hoàn cảnh của người có đất thu hồi, dẫn đến hệ quả là công tác xây dựng chính sách và phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư chưa sát thực tế cuộc sống, chưa đáp ứng đúng nhu cầu của người dân.

Mặc dù trong tinh thần của Luật Đất đai là cơ quan có thẩm quyền phải thông báo thu hồi đất, phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đến người dân trong khu vực có đất thu hồi, để người dân hiểu rõ chủ trương và tham gia trao đổi dân chủ để bảo vệ quyền lợi hợp pháp, cũng như các nghĩa vụ của mình khi Nhà nước thu hồi đất.

Tuy nhiên, Luật Đất đai chưa có quy định về “công tác điều tra xã hội học” trong quá trình thực hiện công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, ngay từ thời điểm đầu tiên thông báo chủ trương thu hồi đất và xuyên suốt quá trình thực hiện công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Nếu thực hiện tốt công tác này, sẽ giúp cho cơ quan Nhà nước nắm vững nhu cầu, hoàn cảnh, sinh kế, kể cả tâm tư, nguyện vọng của người có đất bị thu hồi, giúp cho việc thực hiện công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được sát thực tế và phù hợp với nhu cầu của người dân, tránh được tình trạng dư thừa nhà tái định cư như trong những năm gần đây.

“Điều cần lưu ý trong quá trình thực hiện, đó là người có đất thu hồi thường có thể thay đổi ý kiến theo thời gian. Do vậy, Hiệp hội kiến nghị bổ sung vào Dự thảo nội dung quy định công tác điều tra xã hội học trong quá trình thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, ngay từ thời điểm đầu tiên thông báo chủ trương thu hồi đất và xuyên suốt quá trình thực hiện công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư”, HoREA cho biết.

Về hỗ trợ tái định cư và hỗ trợ tạm cư trong thời gian chờ tái định cư tại chỗ, Hiệp hội đề nghị bổ sung vào Dự thảo quy định về 03 phương thức tái định cư để người dân lựa chọn.

Thứ nhất, tái định cư tại chỗ là tốt nhất vì gắn liền với sinh kế và các mối quan hệ xã hội của người dân.

Thứ hai, tái định cư nơi khác, trước hết cần ưu tiên tái định cư trong phạm vi cùng quận, huyện. Trường hợp bất khả kháng thì bố trí tái định cư ở quận, huyện liền kề.

Thứ ba, cho người dân đề nghị được nhận tiền và tự lo tái định cư.

Đồng thời, Hiệp hội đề nghị quy hoạch khu tái định cư phải có đầy đủ tiện ích, dịch vụ, kết nối giao thông thuận tiện, tạo được một số việc làm tại chỗ cho cư dân.        

Thanh Thịnh

Theo cafeland.vn